انواع اسناد امنیتی
اسناد دارای کاربرد متفاوتی هستند و با توجه به نحوه مصرفی آن، طول عمر متفاوتی دارند.هر سند طبق اعتباری که دارد، دارای استاندارد های سازمانی، کشوری و یا بین المللی می باشد که از لحاظ امنیتی و اطلاعاتی باید آن ها را رعایت کنند تا اصالت سند طبق آن استاندارد ها، قابل تشخیص و پیگیری باشد. مواد مصرفی برای تولید اسناد نیز با توجه به عمر کاربرد سند انتخاب می شود. مثلا متریال و ویژگی های امنیتی یک پاسپورت که اعتبار جهانی دارد با اسکناسی که هر روز در دست مردم یک کشور در گردش است و یک بلیط که اعتبار چند ساعتی دارد کاملا متفاوت است. اسکناس پول کاغذی رسمی هر کشور را اسکناس می نامند که دارای ارزش های متفاوت قراردادی (چک، چک پول و پول) می باشند. هر اسکناس با توجه به ارزش اقتصادی آن ، دارای ویژگی های متفاوتی می باشد. برای مثال ویژگی های یک اسکناس هزار تومانی با ۱۰ هزار تومانی و چک پول ۵۰ هزار تومانی کاملا متفاوت می باشد. اسکناس سندی ارزشمند است که روزانه در دست مردم یک کشور در حال گردش است. آن ها در کیف و جیب های ملت، چروکیده و کثیف می شوند. علاوه بر آن، ایران کشوری چهار فصل است و اسکناس که ماهیتی کاغذی دارد باید توان مقاومت در برابر اب و هوای متفاوت را داشته باشد. پس اسکناس نه تنها باید ویژگی های معقول یک کاغذ به عنوان پول (ابعاد، ضخامت) را داشته باشد، بلکه به نکاتی مثل مقاومت های فیزیکی و شیمیایی (مقاومت به پارگی، کشش، اصطکاک، آلودگی، چربی دست، رطوبت و …) نیز توجه داشت. هزینه تولید اسکناس بسیار بالا می باشد و علاوه بر بالا بردن سطح فرهنگ و آگاهی مردم در حفظ و نگهداری، اسکناس ها باید به گونه ای چاپ و تولید شوند که قبل از طی عمر مفید خود از رده خارج نشوند. کاغذهای مصرفی برای تولید اسکناس ها به شدت متخلخل هستند تا بتوانند جذب مرکب (به خصوص مرکب اینتالیو) را به صورت کامل داشته باشند. این نوع کاغذ بدون پوشش به شدت آلودگی را جذب می کند. البته مدتی است که تدابیری برای این معضل در نظر گرفته شده است. همانند قرار دادن پوششی دو لایه برای بالا بردن مقاومت اسکناس و تولید اسکناس های پلیمری . پول یک کشور سرمایه و اعتبار آن کشور است و سعی می شود که تا حد امکان تمام ویژگی های امنیتی روی آن اعمال شود. اوراق بهادار و بورس اوراق بهادار، اسنادی هستند که دارای ارزش اقتصادی خاصی هستند. در واقع ابزار مالی قابل داد و ستد و مبادله هستند که ارزش هرکدام به نسبت ارزش سهام شرکت منتشر کننده آن در بازار بورس مشخص می شود. این اوراق خرید و فروش و معاوضه می شوند و پس از آن آرشیو و در جایی امن نگاهداری می شوند؛ پس ارتباط فیزیکی زیادی با انسان ها ندارد. به همین علت معمولا از کاغذ هایی استفاده می کنند که از لحاظ طراحی دارای امنیت بالایی باشند. این ویژگی ها در سطح اوراق بورس در حد استفاده از واترمارک، فیبرهای رنگی و فلورسنت، گیلوش و میکروتکست و استفاده از هولوگرام (ترجیحا گرم) می باشد. گواهی نامه ها و لیسانس ها گواهی نامه ها (به جز گواهی نامه رانندگی که کاربردی دائم و مشابه کارت شناسایی دارد) انواع لیسانس های علمی و تجاری و صنعتی که کاربردی اعتباری دارند و مدرکی نیست که دائم در حال استفاده و مصرف باشند و صرفا برای ارائه به جایی جهت تایید صلاحیت علمی و کاری صادر می شوند. ویژگی های امنیتی گواهی نامه ها و لیسانس ها نیز مشابه اوراق بهادار است و معمولا به گیلوش ها، میکروتکست، واترمارک و هولوگرام و برجسته سازی اکتفا می کنند. تمبر های پستی یا غیر پستی تمبرها قطعه کاغذ کوچک و بهاداری هستند که در شکل های متفاوت چاپ و تولید می شوند. تمبر و الصاق آن روی هر محموله یا نامه، به معنای پیش پرداخت مبلغی برای ارائه خدمات از جمله پست می باشد و برای کاربردها و مناسبت های ویژه ، در تیراژ های مشخص چاپ و ارائه می شوند تمبرها معمولا به شکل مربع یا مستطیل با لبه های کنگره ای شکل هستند که پشت آن چسبی مخصوص Coat می شود که در ترکیب با آب، خاصیت چسبندگی آن فعال می شود. کاربرد تمبر ها جهت پست، یادگاری و یا خیریه هستند و نحوه مصرف آن به این شکل است که یا روی یک نامه و بسته الصاق می شود تا به مقصد برسد (که از این لحاظ چسب و مقاومت آن مهم است) و یا این که جهت یادگاری و کلکسیون، جمع آوری می شوند و در آلبوم مخصوص آرشیو می شوند و دچار تنش های فیزیکی و شیمیایی نمی شوند. ویژگی های امنیتی تمبرها، المان هایی چون انواع طراحی های امنیتی،برجسته سازی، استفاده از سازه های اپتیکی (مثل هولوگرام)، مرکب های امنیتی و واترمارک و فیبرهای خاص کاغذ آن و در نهایت برش های خاص و متفاوت روی آن اعمال شوند.
